Understand and minimise the environmental impacts of offshore wind energy

Link naar de call

Expected Outcome:

The EU’s Offshore Strategy^[1] underlines that the deployment of offshore wind should be based on maritime spatial planning, assessing the economic, social, and environmental sustainability of the installations in a life-cycle perspective, while ensuring co-existence with other activities such as commercial and recreational uses of the sea and fishing. At the same time, it calls for research on the cumulative impacts of offshore energy generation on the environment, which was also underlined in the Communication on Delivering on the EU offshore renewable energy ambitions (2023)^[2].

Our knowledge on such impacts, positive and negative, is more advanced now than when the Offshore Strategy was adopted^[3]. However, there are still significant data and knowledge gaps. Most fieldwork studies have been carried out at very localised sites and often focused on specific species. These ad-hoc studies lead to conclusions that can hardly be generalised. A sound monitoring, measuring multiple pressures and impacts on ecosystems and their services, at wider scale and in interaction with other sea activities, is still largely missing. There is also a need to further develop models and other instruments for environmental risk assessment, identification of mitigation measures and recommendations for restoration measures, considering impacts during construction, operation and maintenance, repowering and decommissioning.

Improving instruments, data, and knowledge on the cumulative environmental impacts of offshore energy, as well as a sound monitoring, is key to ensure that its expected fast and large-scale deployment will be sustainable. It will also better equip the EU to contribute to mitigate such impacts and promote sustainable deployment of offshore wind at regional (e.g., through OSPAR^[4] in the Northeast Atlantic) or subregional (e.g., through the Greater North Sea basin Initiative) level.

Project results are expected to contribute to all of the following expected outcomes:

• The scientific community, public authorities, project designers, permitting authorities, civil society organisations and citizens have better tools (including Maritime Spatial Planning tools), reliable data and knowledge to monitor, assess and minimise the cumulative environmental, including on biodiversity, and socio-ecological impacts of large-scale bottom-fixed and floating offshore wind energy generation, including at sea-basin level and when combined with other planned or existing human activities;
• The monitoring of cumulative environmental impacts, including on biodiversity, of offshore wind installations is improved, with better tools and open data, in a coherent scheme with pre-existing monitoring programs of the marine environment at large scale;
• Ambitious national and regional offshore wind deployment targets are achieved with positive or minimum negative impacts on the marine and coastal environment;
• Deploy offshore wind energy with minimal impact on marine and coastal ecosystems, and, if possible, with net-positive ones.

Scope:

Proposals are expected to address at least five of the following aspects:

• Provide better knowledge and understanding of the cumulative environmental impacts of the offshore wind energy deployment according to the EU targets, when added to the current and planned human activities carried out in the same areas;
• Expand existing studies, field monitoring, and analysis from local to larger areas, and from site- or species-specific impacts to more general ones. Further develop and deploy field monitoring activities, measuring multiple pressures and impacts on marine and coastal ecosystems and their services, as well as pollution, from installation to decommissioning and possible repowering, including operational phase and maintenance activities;
• Test and demonstrate field monitoring and modelling technologies that allow to go beyond state-of-knowledge, regarding life-cycle environmental impacts of offshore wind energy deployments;
• Improve instruments and models for Maritime Spatial Planning, and environmental assessments at plan and project level that are in alignment with public authorities’ needs;
• Improve modelling capacity and environmental impact assessments of future offshore wind deployment;
• Support the identification of areas where wind energy deployment is particularly suitable without significant environmental impact and areas where on the contrary, it should be avoided;
• Identify strategies, test, and demonstrate technologies that avoid, minimise, mitigate and compensate the environmental impact of bottom-fixed and floating offshore wind energy systems, propose mitigation and restoration measures and if feasible, provide net-positive environmental impacts. The activities carried out under this point are expected to achieve TRL 5 by the end of the project.

Particular attention must be dedicated to ensuring that the data produced in the context of this topic is FAIR (Findable, Accessible, Interoperable and Re-usable) and to leveraging existing community practices for data sharing especially those in the relevant European common data spaces and in the European Research infrastructures.

Complementarities with other ongoing and upcoming Horizon Europe projects are expected to be ensured as well as with the European Digital Twin of Ocean (European DTO) and its core infrastructure, for instance the projects funded under topics:

• HORIZON-CL6-2025-02-CLIMATE-02: The ocean-climate-biodiversity-people nexus: uncovering safe operating space for safeguarding the integrity and health of the global ocean;
• HORIZON-MISS-2025-03-OCEAN-08: EU Digital Twin Ocean: Contribution to the EU DTO core infrastructure through applications for sustainable ocean management;
• HORIZON-MISS-2023-OCEAN-01-06: Innovative nature-inclusive concepts to reconcile offshore renewables with ocean protection;
• HORIZON-MISS-2023-OCEAN-01-08: Integration of socio-ecological models into the Digital Twin Ocean;
• HORIZON-CL5-2024-D3-02-08 Minimisation of environmental, and optimisation of socio-economic impacts in the deployment, operation and decommissioning of offshore wind farms.

In addition to considering the most evident environmental impacts of offshore wind energy systems (displacement, collision risk, exposure to aerial and underwater noise, habitat loss and degradation, pollution, etc.), funded projects must include an analysis of possible new impacts, that may become particularly relevant when a high number of wind energy systems is deployed, for instance in relation to the decommissioning and removal of end-of-life offshore wind energy systems, the presence of dynamic cables suspended in the water column, the impact of submarine geohazards on the dynamic cables or the production of microplastics.

Environmental monitoring data must be open source and be shared with the European Marine Observation and Data Network (EMODnet) and the International Energy Agency Wind Energy Systems Technology Collaboration Programme’s (IEA Wind TCP) Task on the environmental effects of wind energy.

[1] COM(2020) 741 final

[2] COM (2023) 668 final – EUR-Lex – 52023DC0668 – EN – EUR-Lex (europa.eu)

[3] See for instance the ETC/ICM Report 2/2022: Mapping potential environmental impacts of offshore renewable energy, at: https://www.eionet.europa.eu/etcs/etc-icm/products/etc-icm-reports/etc-icm-report-2-2022-mapping-potential-environmental-impacts-of-offshore-renewable-energy

[4] https://www.ospar.org/

Horizon Europe is een kaderprogramma van de EU voor onderzoek en innovatie. Ze bestaat uit 3 pijlers: Excellente wetenschappen, Wereldwijde uitdagingen en Europees industrieel concurrentievermogen en Innovatief Europa. Daarnaast bevat het programma ook nog een horizontaal deel met maatregelen om de lidstaten te ondersteunen om optimaal gebruik te maken van hun nationale onderzoeks- en innovatiepotentieel en de Europese onderzoeksruimte te versterken. Het beoogt ook de wetenschappelijke en technologische basis van de EU en de Europese Onderzoeksruimte (EOR) te versterken, het innovatie- en concurrentievermogen en de werkgelegenheid te stimuleren.

Eerste pijler: Excellente wetenschappen

• Europese Onderzoeksraad (ERC): Er zijn beurzen beschikbaar voor getalenteerde en creatieve individuele onderzoekers en hun teams om baanbrekend onderzoek te doen. De integratie van verschillende gebieden is cruciaal. Alle nationaliteiten komen in aanmerking, maar het onderzoek moet worden uitgevoerd in een van de lidstaten of geassocieerde landen.
• Marie Skłodowska-Curie Actions (MSCA): De focus ligt op het bevorderen van mobiliteit, loopbaanontwikkeling en opleidingsmogelijkheden voor onderzoekers. MSCA biedt ondersteuning voor verschillende opties voor (wereldwijde) uitwisseling van onderzoekers en ondersteunend personeel binnen hetzelfde vakgebied of tussen verschillende sectoren.
• Onderzoeksinfrastructuur (RI): ontwikkeling, onderhoud en gebruik van pan-Europese onderzoeksinfrastructuur is een prioriteit. Er zijn mogelijkheden voor onderwijs en uitwisseling van personeel voor het onderhoud en gebruik van de infrastructuur. Coördinatie van het gebruik van de infrastructuur tussen de lidstaten is van groot belang.

Tweede pijler: Wereldwijde uitdagingen en Europees industrieel concurrentievermogen

Deze pijler richt zich op de wereldwijde uitdagingen die zijn geïdentificeerd in de Sustainable Development Goals. Om de schaal en complexiteit van deze problemen aan te pakken, is samenwerking nodig tussen belanghebbenden uit verschillende sectoren, waaronder onderzoeks- en onderwijsinstellingen, de industrie en NGO’s. Daarnaast moet deze inspanning bijdragen aan een robuuste Europese industriële sector, die banen creëert en het concurrentievermogen vergroot.

De tweede pijler focust op wereldwijde uitdagingen en bestaat uit zes clusters:

1. Gezondheid
2. Cultuur, creativiteit en een inclusieve samenleving
3. Civiele veiligheid voor de samenleving
4. Digitaal, industrie en ruimtevaart
5. Klimaat, energie en mobiliteit
6. Voeding, bio-economie, natuurlijke grondstoffen, landbouw en milieu

Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie (JRC) valt ook onder deze pijler.

Derde pijler: Innovatief Europa

De derde pijler is Innovatief Europa, met als doel Europa een leidende rol te laten spelen op het gebied van marktgestuurde innovatie. Daarnaast draagt deze pijler bij aan de ontwikkeling van het innovatielandschap van de Europese Unie door de samenwerking tussen bedrijven, onderzoeksinstellingen en het hoger onderwijs te versterken.

• Europese Innovatieraad (EIC) richt zich op het bevorderen van baanbrekende innovaties met wereldwijd schaalpotentieel.
• Europese innovatie-ecosystemen (EIE) zullen voornamelijk dienen als aanvulling op de EIC, EIT en aanverwante programma’s om samen het algehele innovatie-ecosysteem in Europa te verbeteren.
• Europees Instituut voor Innovatie en Technologie (EIT) richt zich vooral op het vergroten van het innovatievermogen van Europa door ondernemerstalent te koesteren en nieuwe ideeën te ondersteunen.

Horizontale pijler: Deelname verbreden en de Europese Onderzoeksruimte versterken

• Deelname verbreden en excellentie verspreiden
• De Europese O&I-systemen hervormen en verbeteren

Daarnaast heeft horizon een nieuwe aanpak voor het vinden van oplossingen voor grote problemen in de Europese sfeer, namelijk in de vorm van missies;

1. Adaptation to Climate Change: support at least 150 European regions and communities to become climate resilient by 2030
2. Cancer: working with Europe’s Beating Cancer Plan to improve the lives of more than 3 million people by 2030 through prevention, cure and solutions to live longer and better
3. Restore our Ocean and Waters by 2030
4. 100 Climate-Neutral and Smart Cities by 2030
5. A Soil Deal for Europe: 100 living labs and lighthouses to lead the transition towards healthy soils by 2030

Deelnemers:

In veel gevallen is Europese samenwerking nodig om in aanmerking te komen voor subsidie.

Cofinanciering

Het maximale subsidiepercentage binnen Horizon Europe varieert van 70% tot volledige projectfinanciering (100% subsidie).

Info & Aanvraag

Via de EU-portal Funding and Tenders opportunities. Horizon Europe is in direct beheer. Dit betekent dat de Europese Commissie of een Europees uitvoerend agentschap verantwoordelijk is voor de directe uitvoering van het implementatieproces van de financiering, van het creëren van oproepen tot de beoordeling en financiële afwikkeling.

Website: Horizon Europe