Doelstelling
Het ESF+ richt zich op de verbetering van werkgelegenheid en het bieden van eerlijkere kansen aan gemarginaliseerde groepen. Doelstellingen van ESF+ zijn het verbeteren van werkgelegenheid, het bereiken van een rechtvaardige sociale bescherming en een beroepsbevolking die goed opgeleid en veerkrachtig is. Daarnaast focust het op het bereiken van een inclusieve samenleving zonder armoede en met sociale rechten voor alle inwoners.
Omschrijving
Kernthema’s van het ESF+ zijn gelijke kansen, gelijke toegang tot de arbeidsmarkt, activeringsmaatregelen voor werkzoekenden (met name jongeren), rechtvaardige en hoogwaardige arbeidsvoorwaarden en sociale bescherming en inclusie. ESF+ is een voortzetting en uitbreiding van het Europees Sociaal Fonds (ESF), dat al 60 jaar bestond.
De specifieke doelstellingen van het programma zijn:
- verbeteren van de toegang tot werk en activeringsmaatregelen voor werkzoekenden, met name jongeren;
- modernisering van de arbeidsmarktinstellingen en -diensten met het oog op een betere afstemming van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt;
- bevorderen van gelijke arbeidsvoorwaarden en evenwichtige deelname van vrouwen en mannen aan de arbeidsmarkt;
- bevorderen van de aanpassing van werknemers en bedrijven aan veranderingen en een gezonde werkomgeving met aandacht voor gezondheidsrisico’s;
- verbeteren van onderwijs- en opleidingsstelsels door ze bijvoorbeeld inclusiever en doeltreffender maken en de kwaliteit ervan te verhogen;
- stimuleren van gelijke toegang tot onderwijs en opleiding en kwalitatieve en inclusieve voorzieningen hiervoor voltooien (vooral voor kansarme groepen);
- bevorderen van een leven lang leren;
- bevorderen van actieve inclusie en verbeteren van de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, met name voor kansarme groepen;
- bevorderen van de integratie van onderdanen van derde landen (migranten), gemarginaliseerde gemeenschappen en mensen die risico lopen op armoede of sociale uitsluiting;
- verbeteren van gelijke en tijdige toegang tot diensten zoals huisvesting en zorg en het moderniseren van stelsels voor sociale bescherming;
- bestrijden van armoede door voedselhulp of materiële basishulp aan de meest behoeftige personen, onder meer kinderen.
Acties
Een deel van de gelden bestemd voor werkgelegenheid en sociale innovatie is in direct beheer bij de EU. De Commissie is verantwoordelijk voor de uitvoering ervan en publiceert hiervoor calls for proposals.
Grotendeels zijn lidstaten echter verantwoordelijk voor de coördinatie van de verdeling van de middelen. Voor de besteding ervan gelden algemene Europese kaders (bijvoorbeeld dat minstens 25% van de middelen bestemd is voor sociale inclusie), maar binnen deze voorwaarden kunnen lidstaten hun eigen prioriteiten aangeven.
De uitwerking van de Nederlandse invulling van ESF+ programma 2021-2027 is uitgewerkt in het operationeel programma. Dit programma is in 2022 van start gegaan, alhoewel het tot december 2023 ook nog mogelijk is financiële middelen aan te vragen uit het vorige ESF programma 2014-2020, door extra middelen uit het REACT-EU fonds. De gelden uit ESF+ 2021-2027 worden verdeeld over de volgende vier onderdelen:
Kwetsbare werkenden en werkzoekenden
Het grootste gedeelte van het budget zal worden besteed aan de integrale ondersteuning van mensen in Nederland met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. Dit omvat een brede groep, waarbij het niet uitmaakt of zij werken, werkzoekend zijn, een opleiding volgen of hun leven na detentie willen oppakken.
Sociale innovatie
Binnen de prioriteit sociale innovatie wordt aandacht besteed aan het bekostigen van activiteiten die zijn gericht op het bieden van gelijke kansen en het tegengaan van discriminatie, het mogelijk maken van combineren van arbeid en zorg en het bevorderen van sociale inclusie.
Ondersteuning meest behoeftigen
Nederland heeft er tevens voor gekozen om in de programmaperiode 2021-2027 in te zetten op de bestrijding van armoede. Dit wordt gedaan door het bieden van voedselhulp en materiële basishulp aan mensen die dat nodig hebben. Hoewel dit geen structurele oplossing is voor het verminderen van de onderliggende oorzaken van armoede, geeft het mensen met financiële problemen wel de mogelijkheid zich te richten op andere zaken, waaronder het zoeken van werk. Tevens is er oog voor kinderen die opgroeien in armoede en wat zij nodig hebben om te kunnen leren en spelen als alle kinderen.
Technische bijstand
De gelden binnen dit onderdeel zijn gereserveerd voor de uitvoering van het programma.
Aanvraagprocedure
- voor het gedeelte in direct beheer bij de EU: via de Europese funding & tender opportunities website;
- het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) coördineert de besteding van het geld uit het ESF+ in Nederland (dus de gelden die niet in direct beheer bij de EU zijn). Binnen het ministerie is Uitvoering Van Beleid hiervoor verantwoordelijk en ziet toe op de controle op de rechtmatige uitvoering, de informatievoorziening en de ondersteuning.
